[książki] Tessa d’Urberville. Historia kobiety czystej – Thomas Hardy

Wielokrotnie namawiano mnie abym ponownie sięgnęła po klasykę literatury angielskiej. Pozycje takie jak „Duma i uprzedzenie” czy „Rozważna i romantyczna” nie trafiły do mnie – ze względu na czasy i tematykę, jaką opisywały.

Przekonana tym razem wybrałam Tessę d’Urberville. Historię kobiety czystej ze względu na kontrowersje, jakie wzbudzała w swoich czasach oraz ukazanie portretu seksualnej hipokryzji społeczeństwa epoki wiktoriańskiej. Czy Thomas Hardy przekonał mnie do klasycznej literatury angielskiej?

Fabuła. Młoda i niewinna Tessa, by polepszyć sytuację rodziny zostaje wysłana w świat. Uwiedziona przez rzekomo przyszłego męża – rodzi dziecko i samotnie je wychowuje, jednakże maleństwo dość szybko umiera. Niedługo potem ponownie spotyka młodego idealistę Angela Clarela. Zakochują się w sobie – wkrótce potem przeszłość dziewczyny rzuca cień na ich małżeństwo. Wpadają w pułapkę skostniałej angielskiej moralności. Tessa zostaje sama, bez środków do życia. Jak potoczą się jej dalsze losy? Czy pokonają z ukochanym przeciwności losu?

Świat przedstawiony. Bohaterowie. Historia kobiety czystej – historia Tessy to czysty naturalizm. Utwór obyczajowo-romantyczny skupiający się na codziennej egzystencji niższych warstw społecznych. Ukazuje niesprawiedliwości i powszechny wyzysk nie zapominając o obłudzie, hipokryzji i konwenansach społeczeństwa epoki wiktoriańskiej. Najbardziej barwnym elementem utworu są właśnie naturalistyczne opisy życia chłopstwa, a także osób z marginesu społecznego, do których oczywiście zaliczana była Tessa. Hardy przedstawia tę historię posługując się lekko poetyckim i rozbudowanym językiem.

Powieść ta przepełniona jest postaciami typowymi dla epoki i nurtu naturalistycznego. Mamy ciężko pracujących chłopów i chłopki, rozpuszczonych dziedziców, dumnych i ostrych panów ziemskich, ludzi całkowicie zanurzonych w biedzie, stagnacji czy nałogach, idealistów czy w końcu niewinne  i naiwne dziewczęta, które często muszą zbyt szybko dorosnąć lub stają się jak Tessa społecznymi wyrzutkami.

Wrażenia. Tessa d’Urberville zachwyca językiem i nieubarwionymi opisami tamtych czasów. Jednakże na tym, kończą się moje pozytywne wrażenia po przeczytaniu tej lektury. Historia głównych bohaterów, ich niemożność przezwyciężenia dumy czy zagubienia. Ich krążenie dookoła siebie raziło mnie. Widziałam tylko tchórzostwo i zmarnowane możliwości, a to te cechy, które drażnią mnie najbardziej. Jeśli tak rzeczywiście wyglądały związki i kontakty międzyludzkie w tamtych czasach to ludzie musieli być bardzo nieszczęśliwi.  Problemem był także fakt, iż nie potrafiłam się utożsamiać z główną bohaterką. Naiwna, bezmyślna, dumna, winiąca innych, by potem nagle zacząć upadlać siebie samą. Nie mówiąc o zakończeniu, które jawi mi się niczym tragedia w stylu Romea i Julii.

Książka powinna spodobać się fanom „Dumy i uprzedzenia” czy „Rozważnej i romantycznej”. Mnie nie przekonała do siebie, ponieważ nie odnalazłam w niej także takiego portretu seksualnej hipokryzji, jakiego oczekiwałam. Tematyka seksualności została potraktowana bardzo pobieżnie pewnie ze względu na fakt, iż w tamtych czasach można było o wiele mniej. Nie wiedziałam tylko, iż będzie to tak okrojone. Autor skupił się na obłudzie i moralnym skostnieniu tego społeczeństwa – na wykluczeniu. Przez co to raczej obraz osób uwikłanych w tragiczną historię miłosną, która z założenia nie mogła się dobrze skończyć. Ponadto mnogość opisów i język, który na początku mnie zachwycał, po pewnym czasie spowodowały, iż Tessa d’Urberville stawała się coraz bardziej nużąca i nudna.  Niestety Thomas Hardy nie jest autorem, który sprawił, iż polubiłam ten rodzaj klasyki.

Tessa d’Urberville. Historia kobiety czystej to powieść dla fanów naturalizmu, bogatego i poetyckiego języka opisującego społeczeństwo epoki wiktoriańskiej czy obszernych opisów otoczenia. Lektura dla fanów klasyki literatury angielskiej, w której moralność, romans i tragizm grają pierwsze skrzypce. Polecam zainteresowanym takimi lekturami. Osoby, którym nie spodobały się inne lektury z tego nurtu lub epoki mogą nie być usatysfakcjonowane podobnie jak ja.